- Мен осыдан жарты жыл бұрын осында келген кезде мұнда ештеңе болған жоқ. Дегенмен, бүгін өте қысқа уақыт ішінде біз өзгерістерді көріп отырмыз. Қайта өңдеу секторының мұндай кәсіпорындары мемлекетіміздің дамуы үшін өте маңызды, өйткені мұнда ішкі сұраныс мәселесі шешілуде. Бұл жерде атқарылып жатқан жұмыстар Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасын жүзеге асыру болып табылады. Өндірілген өнім Қазақстан нарығында ғана емес, Қытай Халық Республикасы, Ресей Федерациясы нарығында да сатылады. Сәйкесінше, зығыр, рапс және күнбағыс егіс алқабы кеңейтіледі, – деді әкім.
«Семей су» 1996 жылы Семейде ашылған, оған $100 миллионан астам инвестиция салынды. 2005 жылы зауыттың қызметі белгісіз мерзімге тоқтатылған.Ұзақ жылдар бойы жұмысын тоқтатып тұрған «Семей Су» кәсіпорынын қайта жөндеу және қайтадан пайдалануға беру туралы шешім қабылданған болатын. Соның аясында, инвесторлардың арасында жарияланған тендр бойынша, «QAZAQ-ASTYQ GROUP» ЖШС ұтқан болатын. Яғни, енді бұрынғы «Семей Су» кәсіпорнының негізінде тазартылған май өндіру зауыты жұмыс істей бастайды. Зауыт жобасының жалпы құны 6,9 млрд. теңгені құрайды.
Құрылысқа «Бизнестің жол картасы» бағдарламасы мен Ауыл шаруашылығын қолдау қоры арқылы қолжетімді несие берілген. Оның жалпы құны 5 млрд. теңге. Жаңа зауыт тәулігіне мың тоннадан астам өнім шығарады. Сөйтіп, облыста зығыр және күнбағыс алқаптары кеңейе түспек. Кәсіпорынның техникалық директоры Анатолий Добрянский: «Бұл әзірге Қазақстанда теңдесі жоқ зауыт. Жаңа технологиялар экологиялық жағынан өте тиімді, шикізатты қалдықсыз өңдеуге мүмкіндік береді. Майлы дақылдардың қабығының өзінен мал азығын, құсқа жем, тіпті тыңайтқыштар шығаруға болады. Күнбағыстың 30-40%-ын облыс шаруаларынан, қалғанын өзге өңірлерден сатып алмақпыз. Тіпті, Ресейдің Алтай өлкесімен шикізат жеткізуге келісім шарттар жасалып жатыр»,- деді.
Естеріңізге сала кетейік, осыдан алты ай бұрын облыс әкімі зауытқа келген болатын. Содан кейін нысанның құрылысы басталған болатын. Бүгінде зауыттың көп бөлігі салынды. Барлық негізгі құрылыс жұмыстары аяқталды.
Қазір мамандар құрылымдар мен жабдықтарды монтаждауда. Цехтың өзі жергілікті металл құрылымдарымен қапталған. Сонымен қатар, кәсіпорынды жылыту үшін негізгі шикізат қауызы болады.
Жылына 150 мың тонна күнбағыс майы өндірісі үшін 320 мың тонна шикізат қажет. Шығыс Қазақстан облысында жылына 700 мың тонна құймақ апталығы өндіріледі. Өндірілетін өнімнің негізгі бөлігі Өзбекстанға, Иранға және Қытайға экспортталады, 10 % Қазақстан нарығында қалады.
Зауыт - бұл мүлдем жаңа буын, оны украиндық мамандар Қазақстандық дизайн институты арқылы жобалайды. Зауытқа құрал-жабдықтар шетелден тапсырыс берілді: Түркиядан лифт, Болгариядан келген майды басу бөлімі. Қазандыққа келетін болсақ, мазутпен жұмыс істейтін ескі қазандықтар бөлшектеліп, орнына көмір мен күнбағыс қабығы ауыстырылады. Мамандардың айтуынша, бұл елімізде осындай үлкен көлемдегі өндіріс орны. Сонымен қатар, өндіріс орынында жеке лабораториясы бар.
Анатолий Добрянский зауыттың техникалық директоры: - Үкіметтің бизнесті қолдау бағдарламасының арқасында біз қазір мемлекеттік көмек пен жабдыққа алғашқы несие алдық. Мұнда ең жаңа технологиялар қолданылады, қоршаған ортаны қорғау және өнеркәсіптік қалдықтарды кәдеге жарату үшін мүмкіндігінше көп жұмыстар жасалды. Зауыт қалдықсыз жұмыс істейді деп айта аламыз. Яғни, бүгінде Қазақстанда күнбағыс өндіретін мұндай мүмкіндіктер жоқ.
Сарапшылардың пікірінше жаңа кәсіпорын ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне мультипликативті экономикалық нәтиже береді. Зауыт аймақтағы май өнімдерін сатумен айналысатын фермерлер мәселесін толығымен шешуге және шикізаттың шетелге ағып кетуіне жол бермейді.
Жаңа май зауыты осы жылдың желтоқсан айында пайдалануға беріледі деп жоспарлануда. Кәсіпорын 250 жаңа жұмыс орнын ашады.
Озық технологиямен жұмыс істейтін құрал-жабдықтар Италия, Түркия, Болгария сияқты мемлекеттерден әкелініп жатыр. Бұл жоба жыл сайын күзде өнімдерін өткізе алмай қиналатын өңірдегі шаруалар үшін де тиімді болып тұр. Олар енді алаңсыз егін алқаптарын ұлғайтып, серпінді жұмыс істей береді.
Зауыттың іске қосылуы Семей маңындағы екі шалғай ауданды ауыз сумен қамтамасыз етеді.
Альбина ҚИЗАТҚЫЗЫ
