4 шілдеде "Атамекен" Ұлттық Палатасы Алакөл курорттық аймағында демалушыларға қызмет көрсететін Абай облысының Үржар ауданының бизнес-қоғамдастық өкілдерімен жұмыс кездесуін өткізді. Талқылауға мәдениет және спорт министрлігінің, "Kazakh Tourism "ҰК" АҚ, ШҚО әкімдігінің, Үржар ауданы әкімдігінің, "Біріккен энергосервистік компания" АҚ (ОЭСК) өкілдері, ШҚО Кәсіпкерлер палатасының, Абай облысындағы ҰКП өкілдігінің және Үржар ауданы ФПП басшылары қатысты. Кездесудің модераторы "Атамекен" ҰКП туризм департаментінің директоры Дамиля Құнанова болды.
ШҚО Үржар ауданы әкімінің орынбасары Дидар Хамитов Алакөл жағалауында жазғы маусым басталғанда қандай жұмыстар жүргізілгені туралы айтып берді. Оның айтуынша, қазіргі уақытта курорттық аймақта 9 биодәретхана жұмыс істейді. Проблемалы қиылыста балшықпен учаске жағына қарай әкімдік асфальт төсеу бойынша жұмыстар жүргізді, сондай-ақ Республикалық маңызы бар жол болып табылатын жағажайға дейінгі жолға асфальт төсеу қалпына келтірілді. Әкімдік проблемалық жерлерде "жатқан полицейлер" сатып алып, орнатып жатыр.
Шомылу маусымында Алакөлде қоқысты жинау және шығару бойынша 8 бірлік техника жұмыс істейді, оларға 50 жұмысшы қызмет көрсетеді. Қоқыс тасушыға көмек ретінде әкімдік қосымша кезекші трактор бөлді. Санитарлық қызмет муниципалды жағажайда масаларға қарсы дезинсекцияны үнемі жүргізіп отырады, оның ұзындығы 400 метр.
Бүгінде Алакөлде Beeline, Activ, Tele-2 мобильді және интернет байланысы жұмыс істейді. Бюджет қаражатынан әр демалыс базасында Орнатылатын жабдықтарды сатып алуға 35 млн теңге бөлінді. Қазіргі уақытта жабдық 20 демалыс үйіне орнатылды.
Туристер үшін арнайы Алакөлге келгендердің барлығына тегін берілетін барлық демалыс үйлеріне дейінгі маршруттарды көрсететін карта әзірленді.
Электр қуатының үзілуіне келетін болсақ, ажырату жағдайлары электр желісінің зақымдануы, жүктемелердің жоғарылауы сияқты себептерге байланысты тіркелді. Барлық зақымдарды "ЭҚҚ"АҚ мамандары дер кезінде жояды.
"Алайда, Алакөлде "ОЭСК"АҚ-на жатпайтын демалыс үйлерінің иелері орнатқан 132 жиынтықты трансформаторлық қосалқы станциялар (КТП) бар. Техникалық жағдайы мен дұрыс жұмыс істеуі үшін иелері жауап береді, ал кейбіреулерінің жағдайы өте қанағаттанарлықсыз. Осыған байланысты бізде барлық кәсіпкерлер білетін өшірулер бар", – деді Дидар Хамитов.
Әкімдік өкілі кәсіпкерлермен су мотоспорты демалушылардың қауіпсіздігі үшін үлкен проблема болып табылатынына келісті. Алайда, бұл жай ғана тыйым салуға болмайтын бизнес түрі.
"Біз олармен бірнеше рет жиналып, келістік: муниципалды жағажайдың 400 метрінде біз буйкалар орнаттық, олар да орын анықтады, содан кейін олар саябаққа өздері қояды. Бірақ Алакөлдің ерекшелігін түсіну керек – бізде үлкен дауылдар бар, буйкаларымызды алып кетеді, бірақ біз жыл сайын төлейміз, конкурстық құжаттаманы жасадық және жергілікті компания қазірдің өзінде айналысады", - деді Дидар Хамитов мемлекеттік органдармен өткен кездесулер барысында кәсіпкерлер айтқан мәселелер бойынша сөзін аяқтады.
Алакөлдің негізгі проблемаларын туроператор, "Khan-Turan travel" ЖШС директоры, "қазақстандық туризм индустриясы" қауымдастығының төрайымы Мунирам Ахметова айтты, оны кәсіпкерлер өзара "Алакөлдің шығыс жағалауының анасы" деп атайды. Ол әкімдікпен жұмыстар жүргізіліп жатқанын, бірақ көлемі жеткіліксіз екенін, ал жағажайларды дезинсекциялауға келетін болсақ, санэпидстанция бүкіл курорттық аймақты қамту үшін бизнеспен бір мезгілде жоспарлы өңдеуді жүйелі түрде жүргізуі тиіс, әйтпесе жәндіктер бір учаскеден екінші учаскеге жай ғана көшетін болады. Алакөлдегі жолдарды асфальттаудың жеткіліксіздігі, бизнесвуменнің айтуынша, тәулік бойғы шаңға ғана емес, сонымен қатар автокөліктер жүретін жолдар бойындағы тас төселген тастар арқылы өтетін туристер үшін жарақатқа да айналады.
"Біз кабельді ауыстыру үшін бизнеспен бірге бұл туралы бірінші жыл айтып отырған жоқпыз. Дегенмен, ол кернеуге төтеп бермейді, өйткені төселген кабель бізде бар демалыс үйлерінің санына арналмаған. Кеше мен бір базадан екінші базаға көшіп кеттім, өйткені онда электр қуатының үзілуі болды, содан кейін интернет қол жеткізе алмады, тағы бір нәрсе. Су мотоспортына келетін болсақ, мұның бәрін азаматтық жолмен жасау керек: адамдарды отырғызу және түсіру орнын буйкамен бөліңіз. Бөлу әдемі: мұнда дәліз бар - тек осында отырғызыңыз, мұнда жүзуге болмайды. Мотоспорт белсенді болуы керек, бірақ олар үшін ережелер жазылуы керек", – деді Мунирам Ахметова.
Бұл ұстанымды ШҚО Кәсіпкерлер палатасының директоры қолдады. Ол Бұқтырма су қоймасының жағалауын, атап айтқанда "Голубой залив" курорттық аймағын мысалға келтірді, мұнда скутерлер демалушыларға кедергі келтірмей, жағажайдан алыс жерде өз қызметтерін жүзеге асырады.
"Бұл жағалауда Алакөлге қарағанда су көлігі көп, бірақ ондай заңсыздық жоқ. Мүмкін, онда қандай да бір бақылау бар, немесе бұл адамдарға байланысты шығар? Мүмкін бақылауды күшейту керек, бұзушылықтар үшін қолды ұрып, жақсы жазалау керек шығар?"- деп болжады Қайрат Мамырбаев.
Кездесуге қатысушылар мотоспортқа арналған аймақтарды пирстермен бөлу қажет деген шешімге келді. Муниципалды жағажайда мұны Кәсіпкерлер Палатасы филиалының қолдауымен жергілікті атқарушы орган жасайды, ал кәсіпкерлердің өздері пирстерді орнатуы керек.
Сондай-ақ, кәсіпкерлер Үржар әуежайының жұмысына, жолдарды асфальттауға және жөндеуге, тротуарларды жайластыруға және туристік аймақтың ішіндегі саябақты көгалдандыруға, жағажайды құтқару жабдықтарымен және медпунктпен жабдықтауға, Алакөлден бөшкелермен алып шығатын емдік балшығы бар учаскені қорғауға алу мүмкіндігіне қатысты мәселелерді көтерді. Көптеген адамдардың пікірінше, курорт аймағында жеке көлік мүлдем жүрмеуі керек, туристерді баратын жерлеріне апаратын бірнеше арнайы шағын автобустар салу жеткілікті.
Бірақ Алакөл бизнесмендерінің ең өзекті мәселесі электр желілерімен, атап айтқанда, кернеудің тұрақты ауысуымен және электр энергиясының өшірілуімен байланысты жағдай болып қалып отыр.
"ӨСБ" ақ Үржар аудандық пайдалану қызметінің бастығы Марат Смайылов электр беру желісін (ЭБЖ) жаңарту жұмыстары тұрақты жүргізіліп жатқанын түсіндірді. Мәселен, ЭБЖ жөндеу қажет болған жекелеген учаскелерде өткен жылдың күзінде және ағымдағы жылдың көктемінде өткізу қабілеті жоғары сымдарға ауыстыру жүргізілді, бұл кернеу деңгейін арттыруға және электр энергиясын беру көрсеткіштерін жақсартуға мүмкіндік берді. Өткен жылы 4 электромонтер жыл бойы қызмет көрсететін "Алкөл" жеке желілік учаскесі құрылды, қазіргі уақытта осы мақсаттар үшін жеке ғимарат салу мәселесі шешілуде.
"Біздің компанияның өз қаражатына Алакөл көлінің жағалауына дейін 110 "Көктал" қосалқы станциясын салу жобасы әзірленді, ол кернеудің ауытқу мәселелерін шешеді. Келесі жылы құрылыс басталады. Алакөл жағалауында барлығы 132 КТП қызмет көрсетеді. Біз 2022-маусымға КТП иелерімен 63 шарт жасастық, олармен қазір жұмыс істейміз, техникалық қызмет көрсетуде бірқатар желілер бар. Біз энергияның үздіксіз берілуін қамтамасыз ету үшін қолдан келгеннің бәрін жасаймыз", – деп түйіндеді Марат Смайылов.
Осылайша, Алакөлдің КТП-ның 69 иесі ЭҚҚ-да қызмет көрсетуге шарт жасасқан жоқ, және қандай да бір авариялық жағдайлар орын алған кезде электр энергиясының кейіннен ажыратылуына байланысты осы бизнес субъектілері тек өздерін ғана кінәлауы тиіс. Ең бастысы, зақымдалған сымдар өрттің жиі кездесетін себебі болып табылады, олар немқұрайды кәсіпкердің демалыс базасын ғана емес, сонымен қатар жақын орналасқан нысандарды да жоя алады.
Алакөлдің шығыс жағалауының бизнесмендері өткен жылғы келушілер туралы есепте 199 000 адамды, Алакөлдің Алматы жағалауының бизнесмендері 1 406 000 адамды көрсетті. Үржар тарапынан көрсетілген қызмет көлемі бизнес есебіне сәйкес 1 млрд 357 млн теңгені, Алматы тарапынан – 8 млрд 437 млн теңгені құрады. Бұл біздің жағымызда 278 демалыс базалары мен 12 225 төсек-орын, ал Алматы жағында – 207 демалыс базалары мен 11 600 төсек-орын болғанына қарамастан. Алматылықтар 500 млн теңге, ал Үржар тұрғындары 18 млн теңге салық төледі. Егер көрсетілген деректер шығыс жағалауындағы турзонның төмен тиімділігін көрсетсе, мемлекет тарапынан қандай инфузиялар туралы айтуға болады?..
"Әріптестер, мен сіздерге Ұлттық Кәсіпкерлер палатасы құқықтық салада жұмыс істейтін бизнесті қолдайды деп айтқым келеді. Осыған назар аударуыңызды өтінеміз. Біз бәріміз жауапкершілікте болуымыз керек және бизнес әкімдікпен бірге барлық жақсартулармен жұмыс істеуі керек", – деп кездесу қорытындысын Дамиля Құнанова қорытындылады.
Христина Дорошенко
фото: https://semeyainasy.kz
